De Thermometer

Op basis van je antwoorden past je netwerk bij . Hieronder leggen we de bij jouw netwerk passende vorm verder uit. Hoe werkt deze vorm? Wat zijn specifieke aandachtspunten?

Op basis van je antwoorden past je netwerk in meerdere vormen. Dat betekent dat er sprake is van een mengvorm. Je werkt met een mengeling aan organisatie principes. Het is dan belangrijk dat er voldoende duidelijkheid bestaat onder de deelnemers van het netwerk hoe het netwerk is georganiseerd, en wie waar over gaat. Heldere spelregels en goed uitgesproken verwachtingen over verantwoordelijkheden en mandaten kunnen daarbij helpen. Hieronder leggen we de bij jouw netwerk passende vormen verder uit. Hoe werkt deze vorm? Wat zijn specifieke aandachtspunten?

Uw netwerk valt onder de volgende categorieën:

Leidende organisatie

In je netwerk neemt één partij het voortouw of is één partij dominant in het bepalen van de koers. Soms gebeurt dat doordat deze partij wordt aangewezen of gekozen, soms groeit het meer op informele basis, of was het de initiator.  

Essentieel hierbij is dat het deze persoon of organisatie ook wordt gegund. Daarbij geldt ook, dat als de persoon of organisatie informeel uitgroeit tot aanvoerder, het op een gegeven moment wordt erkend. 

Dit vraagt om een aantal specifieke aandachtspunten:

• Andere partijen moeten voldoende vertrouwen hebben in de leidende partij. Verder is het onderling vertrouwen tussen de niet leidende partijen minder van belang.

• Maak ruimte voor het proces van ‘eigen maken’ bij de niet leidende partijen zodat zij zich in voldoende mate betrokken voelen bij het netwerk.

• Zorg voor transparantie over de onderlinge taakverdeling en leg dit vast. Bespreek en leg eventueel ook vast wie van de andere partijen wanneer waar over meedenkt, meebeslist en meedoet.

Het voordeel is dat deze netwerkvorm vaak een duidelijke taakverdeling biedt en wordt gezien als efficiënt. Het heeft tevens als voordeel dat het netwerk een duidelijk gezicht naar buiten heeft, dat door anderen (binnen en buiten) kan worden aangesproken.  

Een nadeel is dat de aanvoerder dominant kan zijn, wat geaccepteerd moet worden door de anderen. Ook kunnen ander partners achterover gaan leunen, waardoor alles bij de leidende partij komt te liggen.

Netwerk administratieve organisatie (NAO)

NAO is de term die we gebruiken wanneer een partij die geen deelnemer is aan het netwerk de organisatierol en het leiderschap vervult. Soms wordt zo’n partij ingehuurd, maar vaak wordt het opgericht door de deelnemende partijen. Voorwaarde is dat deze partij over voldoende competenties beschikt om deze rol te vervullen. 

Een dergelijk ‘netwerkbureau’ zal niet zo maar inhoudelijke keuzes kunnen maken en knopen doorhakken. Ze kan wel input leveren op de koers en activiteiten binnen het netwerk, en partners helpen te komen tot keuzes. De besluitvorming wordt in een gezamenlijk proces vormgegeven, waarbij de partners in het netwerk de knoop doorhakken.

Verder vraagt deze vorm om een aantal specifieke aandachtspunten:

• Zorg voor transparantie en verantwoording over de inzet van het netwerkbureau.

• Voorkom dat het netwerkbureau zich alleen maar richt op ondersteunende taken en activiteiten. Daarmee kan het de feeling met de inhoudelijke activiteiten binnen het netwerk verliezen.

• Stel kaders op waarbinnen het netwerkbureau werkt.

• Werk voortdurend aan her vertrouwen in het netwerkbureau door de partners. Zodra dit vertrouwen vermindert ontstaat een groot risico, zijn gesprekken nodig.

Het voordeel is dat het onderling vertrouwen tussen de partijen in het netwerk niet heel groot hoeft te zijn. Wel moeten deze partijen allen voldoende vertrouwen hebben in de externe coördinerende partij. Ander voordeel is dat hij een duidelijke taakverdeling biedt en een bepaalde mate van onafhankelijkheid met zich mee brengt. Ook kan een groot aantal partijen deelnemen in het netwerk

Verder vermindert het de coördinatielast voor de partners in het netwerk, en werkt het efficiënt. Een risico is dat het netwerkbureau ‘los’ komt te staan van de ambities van partijen in het netwerk, dat het te zeer ‘voor de troepen uit’ gaat lopen en/of dat de partners achterover gaan leunen. 

Zelf organiserend netwerk

Jouw netwerk kan worden getypeerd als een ‘zelforganiserend netwerk’. Dit wil zeggen dat er geen (apart belegde) entiteit is ingericht die de organisatie van het netwerk op zich neemt, maar alle partners bijdragen en verantwoordelijk zijn. Wel kunnen een aantal van hen zich verenigen in één of meerdere coördinerende clubs die (delen) van de organisatiebehoefte op zich nemen.

Dit vraagt om een aantal specifieke aandachtspunten:

• Er is een hoge mate van gedeeld eigenaarschap en betrokkenheid nodig. 

• Het onderling vertrouwen ten aanzien van de bijdrage van iedereen moet voldoende zijn; dit kun je vergroten door ieders bijdrage vast te leggen in de samenwerkingsovereenkomst of de spelregels van het netwerk.

• Organiseer doorzettingsmacht om tot resultaat te kunnen komen; spelregels over besluitvorming en mandaat kunnen daarbij helpen.

• Spreek af hoe om te gaan met conflicterende belangen.

Er zit een grens aan het aantal partijen dat mee kan doen. Deze vorm is relatief eenvoudig op te starten, maar moeilijker te onderhouden. Een voordeel is dat er meestal veel eigenaarschap wordt getoond. Een nadeel kan zijn dat inefficiëntie op de loer ligt doordat iedereen, of velen, overal bij betrokken moet worden.